Ενέσεις ρευστότητας στους βασικούς πυλώνες της οικονομίας, δηλαδή την οικοδομή και τον τουρισμό, επιχειρεί να δώσει η κυβέρνηση μέσω των μέτρων που ανακοίνωσε στον προϋπολογισμό. Για τον τουρισμό η μείωση του ΦΠΑ μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο σε ό,τι αφορά την εσωτερική κίνηση. Για την αγορά ακινήτων η αναστολή του «πόθεν έσχες» αποτελεί το πρώτο βήμα ώστε να βγει ο κλάδος από το αδιέξοδο

«Εφυγε ένα βαρίδι από την κτηματαγορά. Είναι το πρώτο καλό νέο μετά από πολλά χρόνια, ωστόσο, πρέπει να υπάρξουν κι άλλες παρεμβάσεις τόνωσης της οικοδομής».




Αυτή είναι η εκτίμηση από τους παράγοντες της κτηματαγοράς οι οποίοι χαιρετίζουν την απόφαση αυτή αν και θεωρούν ότι πρέπει να συνοδευτεί και με άλλα υποστηρικτικά μέτρα τα οποία, μάλιστα, θα μπορούσαν να έχουν ελάχιστο ή μηδενικό κόστος για τον κρατικό προϋπολογισμό.



Η κυβέρνηση με την αναστολή του «πόθεν έσχες» για αγορά πρώτης κατοικίας διόρθωσε το λάθος του Απριλίου όταν η υποχρέωση να δικαιολογεί κανείς τα χρήματα για την αγορά ακινήτου ίσχυε από το πρώτο τετραγωνικό μέτρο. Στο παρελθόν το πόθεν έσχες ίσχυε για πρώτη κατοικία πάνω από 120 τ.μ., μέτρο που είχε αλλάξει από τον περασμένο Απρίλιο. «Εκανε ήδη 6 μήνες ζημιά, τουλάχιστον το αντιλήφθηκαν έγκαιρα», τονίζει στην «Η» ο πρόεδρος των ιδιοκτητών ακινήτων Στράτος Παραδιάς. Βλέποντας η κυβέρνηση ότι η οικοδομή και η κτηματαγορά έχουν καταρρεύσει, προσπαθεί να δώσει μία διετή «ανάσα» κάνοντας το αυτονόητο: Ρίχνοντας χρήμα στην αγορά, όχι από τα κρατικά ταμεία, αφού έτσι κι αλλιώς είναι άδεια, αλλά από το «λίπος» της κοινωνίας.



Παραοικονομία

Αντιλαμβανόμενη η πολιτεία ότι είναι αδύνατον να πιάσει την παραοικονομία, η οποία έχει εκτιναχθεί στα 54 δισ. (25% του ΑΕΠ), επιχειρεί να εντάξει μέρος αυτής στην αγορά ακινήτων. Ο βασικός λόγος που κάνει το μέτρο της αναστολής του «πόθεν έσχες» θετικό, είναι ότι δίνεται η δυνατότητα να αγοραστούν χιλιάδες πρώτες κατοικίες από ανθρώπους που είχαν δυσκολία στο να δικαιολογήσουν χρήματα που αποταμίευσαν.



Προκειμένου, λοιπόν, η κυβέρνηση να προλάβει ένα μαζικό κύμα φυγής των κεφαλαίων αυτών σε τράπεζες του εξωτερικού -με τη φήμη μονάχα μιας πτώχευσης- επιδιώκει να «πέσουν» αυτά τα χρήματα στο εσωτερικό. Αυτό αφορά τους έχοντες κεφάλαια που δεν μπορούν να δικαιολογήσουν, ούτε να τα δηλώσουν διότι θα φορολογηθούν κι επομένως δεν μπορούν να επενδύσουν κάπου. Προσπαθεί, επίσης, να οδηγήσει τους πολίτες προς την ακίνητη περιουσία, η οποία έχει υψηλή φορολογία, επομένως και αυξημένα έσοδα για το κράτος, κυρίως μέσω του ΦΑΠ.



Τέλος, επιδιώκεται να βγουν χρήματα που είναι «κρυμμένα» στα σεντούκια, ακόμη και από τους πολίτες εκείνους που αποταμιεύουν από το υστέρημά τους.



Την τελευταία 2ετία οι ειδικοί της αγοράς παρατηρούν ότι έχει συγκεντρωθεί ένας μεγάλος αριθμός πολιτών που θέλουν να αγοράσουν πρώτη κατοικία και περιμένουν γενικευμένη πτώση των τιμών. Εδώ είναι και το κρίσιμο στοίχημα προκειμένου να πετύχει η αναστολή του «πόθεν έσχες». «Αν οι κατασκευαστές βοηθήσουν ώστε να εμφανιστεί μια γενικευμένη πτώση στις τιμές των ακινήτων, τότε ο κόσμος θα αγοράσει», επισημαίνει ο σύμβουλος ακινήτων, Ν. Γιαννουλέλης. Στο ερώτημα, πώς μπορεί η αναστολή του «πόθεν έσχες» να συμβάλει στην «ανάσταση» της οικοδομής, οι ειδικοί απαντούν:



Οσοι δεν έχουν πρώτη κατοικία μπορούν να αγοράσουν χωρίς να είναι υποχρεωμένοι να δικαιολογήσουν από πού βρήκαν τα χρήματα. Καθώς το μέτρο δεν έχει κανέναν περιοριστικό όρο (σε αξία ακινήτου ή τετραγωνικά), εκτιμάται ότι θα βοηθήσει ώστε να γίνουν αγοραπωλησίες μεγάλων και ακριβών ακινήτων, αξίας από 400.000 ευρώ και πάνω. Μπορεί π.χ. κάποιος που έχει «αδήλωτο» 1 εκατ. ευρώ να τα «ρίξει» στην κτηματαγορά αγοράζοντας ένα ακριβό σπίτι. Ο στόχος διπλός: Αφενός να φύγει ένα μεγάλο μέρος του «στοκ» των ακινήτων (πάνω από 150 χιλιάδες) και αφετέρου να αυξηθεί ο αριθμός των ιδιοκτητών ακινήτων με αξία πάνω από 400.000 ευρώ, οι οποίοι πληρώνουν ΦΑΠ. Αύξηση των αγοραπωλησιών αναμένεται και για τα μικρά ακίνητα τα οποία γίνονται με γονική παροχή χρημάτων. Πατέρας δηλαδή που θα ήθελε να δώσει σήμερα στο παιδί του 100.000 ευρώ και θα έπρεπε να πληρώσει φόρο 10%, τώρα δε θα πληρώσει.



Ειδικά για τα ακριβά ακίνητα κάποιοι αντιτείνουν ότι δεν μπορεί να γίνουν πολλές αγοραπωλησίες αφού όλοι έχουν πρώτη κατοικία. Στην πραγματικότητα, όμως, με το να μην υποχρεούται να δικαιολογήσει κανείς τα χρήματα που διαθέτει, θα μπορεί να τα δώσει στα παιδιά του και να αγοράσουν αυτά κατοικίες. Για παράδειγμα, κάποιος που διαθέτει 2 εκατ. ευρώ, μπορεί να δώσει από 1 εκατ. στα δύο του παιδιά τα οποία θα είναι σε θέση να αγοράσουν πλέον κάποια ακριβά σπίτια ως δική τους πρώτη κατοικία. Μ’ αυτόν τον τρόπο θα ενισχυθεί η ρευστότητα, θα πουληθούν σπίτια, και θα κινηθεί η οικοδομή και όλα τα συναφή επαγγέλματα αφού θα υπάρξει αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας.



Χάος στην αγορά

Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με βεβαιότητα πόσα ακίνητα θα πουληθούν μετά την αναστολή του «πόθεν έσχες», είναι όμως σίγουρο ότι θα γίνουν αρκετές αγοραπωλησίες που θα τονώσουν και τα κρατικά έσοδα. Αλλωστε, η κτηματαγορά έχει πιάσει πάτο καθώς οι φετινές αγοραπωλησίες ακινήτων αναμένεται να μην ξεπεράσουν τις 50 χιλιάδες. Σε σύγκριση με την καλύτερη χρονιά των τελευταίων ετών, δηλαδή το 2005 όταν και πουλήθηκαν 215.000, η πτώση ξεπερνά το 75%!



Οι εκτιμήσεις των ειδικών κάνουν λόγο για ένα απόθεμα πάνω από 150.000 σπίτια. Τεράστιες είναι και οι απώλειες του κράτους από την κατάρρευση της οικοδομής. Εκτιμάται ότι το 2011 θα μπει με «μαύρη τρύπα» 3 δισ. ευρώ εξαιτίας της κατάστασης αυτής. Οι εργαζόμενοι στον κλάδο θα χάσουν περί το 1 δισ. σε μισθούς και εισοδήματα ενώ οι οικοδομικές επιχειρήσεις και τα συναφή επαγγέλματα έχουν απώλειες 4,5 δισ. ευρώ τη διετία 2009-2010.



Τι λένε οι ειδικοί της αγοράς



Δημήτρης Καψιμάλης, πρόεδρος κατασκευαστών

Θετικό βήμα, αλλά χρειάζονται κι άλλα...



Η απόφαση για αναστολή του «πόθεν έσχες» στην αγορά πρώτης κατοικίας αποτελεί ένα θετικό βήμα για την άνοδο της κτηματαγοράς και δίνει αισιοδοξία σε ένα εκατομμύριο και πλέον εργατοτεχνίτες συνεργάτες μας (άμεσα ή έμμεσα εμπλεκομένους με την οικοδομική δραστηριότητα). Δυστυχώς, όμως, τη χρονική περίοδο που διανύουμε ευρισκόμενοι κάτω από τη δαμόκλειο σπάθη της χρηματοπιστωτικής κρίσης και των φορολογικών μέτρων που έχουν πλήξει τις κατασκευαστικές επιχειρήσεις, το μέτρο της αναστολής του «πόθεν έσχες» δεν αρκεί για να ενεργοποιηθούν εκ νέου οι επιχειρήσεις μας. Είναι επιτακτική ανάγκη, προκειμένου να τονωθεί η επιχειρηματικότητα: α) ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) αυτοπαράδοσης να καταβάλλεται 5 χρόνια μετά την ηλεκτροδότηση των κτηρίων και β) ο ΦΜΑΠ να ισχύει και για τις κατασκευαστικές επιχειρήσεις 7 χρόνια μετά την έκδοση των οικοδομικών αδειών.



Νίκος Γιαννουλέλης, σύμβουλος ακίνητης περιουσίας

Υπάρχουν κι άλλα μέτρα με ελάχιστο κόστος



Το μέτρο που ανακοινώθηκε έχει τεράστια σημασία από ψυχολογικής άποψης. Η αγορά ακινήτων γίνεται πλέον ευκολότερη, ειδικά για όσους έχουν χρήματα αλλά δεν μπορούν να τα εμφανίσουν, κι έτσι δημιουργείται έμμεση ρευστότητα. Ομως, το πρόβλημα είναι η έλλειψη ρευστού και το γεγονός ότι δεν υπάρχει μια γενικευμένη αίσθηση ότι πέφτουν οι τιμές των ακινήτων, ώστε να σπεύσει ο κόσμος να αγοράσει. Πιστεύω ότι η πολιτεία πρέπει να λάβει κι άλλα μέτρα τόνωσης των ακινήτων, και μάλιστα χωρίς κόστος. Για παράδειγμα, η ένταξη στο σχέδιο πόλης νέων περιοχών θα είχε μικρό κόστος, αλλά θα άλλαζε την αγορά. Περισσότερα ακίνητα θα ήταν αξιοποιήσιμα και θα μπορούσαν να πέσουν οι τιμές. Επίσης, μεγάλη τόνωση χωρίς κόστος θα έδινε η απόφαση της πολιτείας να γκρεμίσει παλαιά ακίνητα δίνοντάς τους τη δυνατότητα να κτιστούν καινούργια με ίδιο συντελεστή.